प्रबोधनाचे गीतासूत्र
प्रकाशन तपशील प्र्रकाशक : कार्यवाह, ज्ञान प्रबोधिनी, ५१० सदाशिव पेठ, पुणे ४११०३० प्रकाशन दिनांक : सौर...
View Articleप्रबोधनाचे गीतासूत्र
प्रस्तावना स्वातंत्र्यपूर्व काळात लोकमान्य टिळक, महात्मा गांधी, डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन्‌, योगी अरविंद अशा थोर नेत्यांनी गीतेच्या अर्थाचे विवरण आपापल्या विचारानुसार केले. त्यामध्ये स्वातंत्र्याच्या...
View Articleप्रबोधनाचे गीतासूत्र
१९. सदाचारसंपन्न निर्भय समाज घडविणे ज्ञान प्रबोधिनीच्या स्थापनेच्या वेळी ही संस्था का निर्माण करत आहोत या संबंधीचा लेख लिहिलेला आहे. त्यात म्हटले आहे की आपल्या देशात विचार आणि कर्तृत्व या दोन्ही बाबतीत...
View Articleप्रबोधनाचे गीतासूत्र
२०.बनो शुद्ध बुद्धी ही तेजस्विनी मागच्या श्लोकामध्ये धर्मसंस्थापनेसाठी परमेश्वर जो अवतार घेतो तो आपल्या सगळ्यांमधूनच घेतो, असे म्हटले होते. आपल्यामधून परमेश्वरी शक्ती प्रकट होत आहे अशी सुरुवातीला...
View Articleप्रबोधनाचे गीतासूत्र
२१. चिदानन्दरूपी शिव मी शिव मी या गीतासूत्राच्या तिसऱ्या श्लोकाच्या निरूपणात आपल्या दैनंदिन व्यवहारातील सर्व योग्य त्या कृती, योग्य वेळी, योग्य प्रकारे आणि योग्य प्रमाणात कराव्यात असे सांगितलेले होते....
View Articleप्रबोधनाचे गीतासूत्र
२२.आपल्या शरीरातील बदल चित्रपट पाहिल्यासारखे पाहावेत पुराणामध्ये ध्रुवाची कथा आहे. सावत्र आईमुळे त्याला वडिलांच्या मांडीवर बसता आले नाही. त्यामुळे जेथून कोणीही उठवणार नाही, असे अढळपद मिळावे म्हणून,...
View Articleप्रबोधनाचे गीतासूत्र
२३. आपल्या शरीरातील अक्षय शक्ती लढाया, अपघात किंवा शस्त्रक्रिया या दरम्यान पूर्वीच्या काळी अनेकदा असे घडले आहे की शरीराचा एखादा अवयव जखमी/निकामी झाला तरी त्याच्या वेदना त्या माणसाला जाणवल्या नाहीत....
View Articleप्रबोधनाचे गीतासूत्र
२४. बीजापासून फळ आणि फळावेगळे बीज भुईमुगाच्या शेतामध्ये जाऊन एखादे रोप उपटले आणि खाली लागलेल्या कोवळ्या शेंगा पाहिल्या, तर लक्षात येते की त्यांच्यामध्ये दाणे आणि टरफलं अजून एकमेकांपासून वेगळे झालेले...
View Articleप्रबोधनाचे गीतासूत्र
२५. जे अटळ आहे त्याचा स्वीकार बहुतेकांनी लहानपणी खेळातील शोभादर्शक वापरला असेल किंवा बनवलाही असेल. त्यात साधारणपणे वेगवेगळ्या आकाराचे रंगीत खडे किंवा काचेच्या बांगड्यांचे तुकडे घातलेले असतात. शोभादर्शक...
View Articleप्रबोधनाचे गीतासूत्र
२६. घडो ज्ञानाचा उद्बोध ‘ज्ञान प्रबोधिनी, एक अभिनव शैक्षणिक प्रयोग खंड : 2’ या ग्रंथाच्या मुखपृष्ठावर एक गूढ चित्र आहे. निळ्या-जांभळ्या रंगाच्या पार्श्वभूमीवर अनेक तारे दाखवले आहेत. मध्यभागी एक...
View Articleप्रबोधनाचे गीतासूत्र
२७. ज्योती असे मी विमल निरागस ईवरचरणी समर्पिता ज्ञान प्रबोधिनीमध्ये प्रचलित असलेल्या उपासनेमध्ये गायत्री मंत्राशिवाय आणखी आठ संस्कृत मंत्र आहेत. त्या सर्व मंत्रांमध्ये ‘विरजा’ हा शब्द आहे. म्हणून...
View Articleप्रबोधनाचे गीतासूत्र
२०१५ नंतर नव्याने लिहिलेल्या विविध संस्कार पोथ्यांमध्ये आणि जुन्या पोथ्यांच्या नव्या आवृत्त्यांमध्ये आलेले गीतेतील अन्य श्लोक प्रसादे सर्वदुःखानां हानिरस्योपजायते| प्रसन्नचेतसो ह्याशु बुद्धिः...
View Articleप्रबोधनाचे गीतासूत्र
२. स्वतःच्या मर्यादा सतत ओलांडणे म्हणजे स्वतःचा उद्धार प्रबोधिनीत एक पद्य म्हटले जाते. त्याचे शेवटचे… १.भीरुता तुम्हाला शोभत नाही. कडवे, शूर व्हा. स्वामी विवेकानंदांनी एकदा बेलुर मठामधल्या तरुण...
View Articleप्रबोधनाचे गीतासूत्र
१९. सदाचारसंपन्न निर्भय समाज घडविणे ज्ञान प्रबोधिनीच्या स्थापनेच्या वेळी ही संस्था का निर्माण करत आहोत या संबंधीचा लेख लिहिलेला आहे. त्यात म्हटले आहे की आपल्या देशात विचार आणि कर्तृत्व या दोन्ही बाबतीत...
View Articleअपेक्षा- ‘विकसता विकसता विकसावे’
या पद्याचे निरुपण लवकरच येथे येईल. विकसता विकसता विकसावे ।। ध्रु. ।। घडविता घडविता घडवावेमिळविता मिळविता मिळवावेविजयप्राप्त असे तळपावे ।। १ ।।मन विशाल समृद्ध करावे मन प्रफुल्लसदाचि हसावे मन विवेकबळे...
View Articleधर्म
धर्म धर्माचा अर्थ नेहमीच्या भाषेमधे आपण हिंदू धर्म, मुस्लिम धर्म, ख्रिश्चन धर्म असे शब्दप्रयोग करत असतो. येथे धर्म शब्द आपण उपासनापद्धती म्हणून वापरतो. धर्म शब्दाचा खरा अर्थ मात्र उपासनापद्धती असा...
View Articleषोडश संस्कार
२. षोडश संस्कार सम्‌ उपसर्ग असलेल्या ‘कृ’ या धातूपासून संस्कार हा शब्द बनला आहे. त्याचा अर्थ चांगले करणे, शुद्ध करणे, सुंदर करणे असा होतो. हा अर्थ आपल्याला एका उदाहरणावरून समजून घेता येईल....
View ArticleClik here to view.
शांती व पूजा
शांती शांती हा शब्द ‘शम्‌’ धातूपासून बनलेला असून त्या धातूचा अर्थ वाईट प्रभाव हटवणे, शमन करणे, प्रसन्न किंवा संतुष्ट करणे असा होतो. शम्‌ धातूच्या या विविध अर्थांच्या प्रकाशात शांती शब्दाचा...
View Articleपरिवर्तन का व कसे ?
मागील तीन प्रकरणांमधे आपण धर्म म्हणजे काय, धर्मामधे स्थल-कालातीत तत्त्वांप्रमाणेच, स्थलकालसापेक्ष सत्यासारखे तत्त्व एका ठिकाणी लागू असून अन्य कोठे ते लागू पडत नाही असे नाही. याला म्हणतात...
View Article